Warto przeczytać

      

 

1.  ASERTYWNOŚĆ WOBEC DZIECI

 

1. „Asertywność” to pełne, bezpośrednie, stanowcze i spokojne wyrażanie swoich czuć, poglądów i postaw wobec innych osób, w sposób respektujący uczucia, poglądy i postawy tych osób.

2. Rodzaje zachowań rodziców wobec dzieci:

  • uległe (bierne)
  • nieasertywne
  • asertywne

 

3. Zachowanie rodziców wobec dziecka powinno być oparte na:

  • szczerości  i otwartości,
  • konkretnym i bezpośrednim sposobie bycia, 
  • spokojnym i naturalnym odnoszeniu się do dziecka,
  • umiejętności słuchania ,
  • chęci zrozumienia dziecka,
  • traktowaniu dziecka z szacunkiem.

 

4. W stosunku do dzieci nie wolno nam:

  • ukrywać swoich uczuć,
  • „owijać w bawełnę”,
  • „chować się za czyimiś plecami”(np. współmałżonka),
  • poniżać i obrażać dziecka,
  • znęcać się fizycznie i psychicznie nad dzieckiem.

 

5. Jeżeli musisz dziecku odmówić:

  • zacznij od wyraźnego stwierdzenia „nie”,
  • podaj krótką informację o swoich zamiarach,
  • krótko wyjaśnij powód swojej odmowy.

 

6.Odmawiając nie tłumacz się i nie usprawiedliwiaj nadmiernie, nie sprawiaj                     wrażenia, że zmienisz zdanie, nie atakuj i nie krzycz na dziecko.

 

7. Jeżeli denerwuje Cię zachowanie dziecka:

etap 1: Zacznij od poinformowania dziecka o tym, co Ci przeszkadza w jego                              postępowaniu wobec Ciebie. Zrób to jak najszybciej, aby nie dopuścić do                       nagromadzenia gniewu.

etap 2: Jeżeli irytująca Cię sytuacja nie ulega zmianie, wyraź swoje uczucia, a nawet            gniew, ale bez ranienia dziecka.

 

8. Jeżeli chcesz okazać dziecku uczucia pozytywne:

  • mów w sposób otwarty i bezpośredni to co czujesz,
  • wyraź swoje uczucia w sposób osobisty,
  • używaj komunikatów typu „ja”.

  Komunikat typu „ja”- to informacja o moich uczuciach, myślach, zamiarach. Ja jestem   podmiotem.

 

9. Jak wymieniać poglądy

   Jeżeli na dany temat masz inną opinię od dziecka:

   wskazówka 1: ujawnij rozbieżność opinii,

   wskazówka 2: streść krótko, ale bez złośliwości opinię dziecka i zaprezentuj własną,

   wskazówka 3: jeżeli nie rozumiesz stanowiska dziecka dopytaj go o szczegóły                     dotyczące jego opinii,

   wskazówka 4: wymień poglądy, pamiętając o tolerancyjnym podejściu do innego punktu widzenia

  • prezentując swoje opinie nie przedstawiaj ich tak jakby były faktami,
  • nie wymieniaj poglądów w sprawach, w których nie stać Cię na tolerancyjne podejście do innego punktu widzenia ,
  • nie atakuj dziecka za jego poglądy, lecz koncentruj się na problemie.

 

    Nie ma gotowej „recepty” na dobre wychowanie dzieci, bo każde dziecko jest  inne.           Warto jednak pamiętać o tym, aby:

  • Szanować dziecko i wymagać szacunku dla innych.
  • Codziennie spędzać trochę czasu ze swoim dzieckiem.
  • Nie gderać zbyt często.
  • Nie zbywać pytań dziecka byle czym.
  • Raczej nagradzać, niż karać i nigdy nie karać w sposób brutalny fizycznie oraz przy innych.
  • Być konsekwentnym w egzekwowaniu wymagań.
  • Nie dawać sprzecznych lub niejasnych poleceń.
  • Nie rozpieszczać nadmiernie dzieci dając wszystko, co im się zamarzy.
  • Nie dominować nadmiernie, pozwalać dziecku rozwijać się i popełniać błędy.
  • Dawać dobry przykład.
  • Być przyjacielem dziecka, a nie jego wrogiem.
  • Kochać i okazywać swoje uczucia dziecku.
  • Nie udawać doskonałego i nieomylnego. Umieć przyznać się do błędu oraz nie bać się słowa „przepraszam”.
  • Dawać dziecku czas do namysłu, kiedy ma się do czegoś ustosunkować.
  • Nie ranić poczucia  własnej wartości dziecka mówiąc, że jest złe lub głupie, bo zły lub głupi może być tylko jego uczynek.

 

 

 

 

 

2. PROBLEMY NARKOMANII

 

          Narkomania to choroba duszy i emocji. U człowieka, który sięga po narkotyki, po pewnym czasie pojawia się przekonanie, że jest to jedyny środek, który pomaga „załatwić” różne problemy i potrzeby. Kiedy czuje się niepewnie, kupuje jeden ze specyfików, po którym ma wrażenie, że coś się w nim na chwilę „zmienia i poprawia”.

 

DZIECI SIĘGAJĄ PO NARKOTYKI PONIEWAŻ:

  • robią to ich koledzy,
  • daje im to poczucie przynależności  do grupy,
  • szukają nowych wrażeń,
  • dodaje im to pewności siebie,
  • szukają rozluźnienia
  • chcą się obronić przed problemami i negatywnymi uczuciami,
  • chcą poczuć się niezależne, dorosłe.

 

JAK ROMAWIAĆ O NARKKOTYKACH ?

     Wielu rodziców ma poważne opory przed taką rozmową. Skuteczniejsze niż nagonki są rozmowy prowadzone w sposób swobodny, przy okazji filmu, informacji czy też artykułu w gazecie. Nie powinien to być monolog rodzica, lecz dyskusja z dzieckiem poprzedzona pytaniem: „Co o tym myślisz?”, „Jakie jest twoje zdanie na ten temat?”.

   Poglądy rodziców na środki odurzające są dla dziecka punktem odniesienia. Nawet jeżeli nastolatek może mówić, że się z tym nie zgadza, to jednak jasne stanowisko ojca i matki  w  różnych sprawach daje mu poczucie bezpieczeństwa i zakotwiczenia. Rodzic musi pamiętać, że jest dla dziecka wzorem, że dziecko obserwując  rodzica  uczy  się,  co robić w  trudnych sytuacjach i jak podchodzić do swoich problemów.

 

DRABINA UZALEZNIENIA

 

Faza I. Rozpoznanie, eksperymenty.

   Zapoznanie z narkotykiem następuje najczęściej na imprezie, w czasie wakacji, w grupie, na której dziecku zależy. Pierwszy papieros z marihuaną, kończy się zwykle rozczarowaniem. Część osób uznaje w tym momencie, że zaspokoiło swoją ciekawość i nigdy więcej nie próbuje już tego typu środków. Są jednak tacy, którym to się zaczyna podobać. Kiedy nauczą się palić haszysz lub marihuanę,  kiedy  potrafią  uzyskiwać  oczekiwane  efekty,  palą  częściej.  

   W pierwszej fazie bierze się zwykle narkotyki wtedy, gdy inni częstują, przy okazji imprez czy koncertów. Tak długo jak nastolatek nie kupuje sobie narkotyków, może utrzymywać złudzenie, że nic złego z nim się nie dzieje. Jeżeli  pali   po  raz  trzeci,  czwarty,to jest to już coś więcej niż ciekawośći eksperyment.   

 

Faza II. Częstsze używanie.

    Nastolatek, który doszedł do wniosku, że  po wzięciu narkotyku stał się bardziej pewny siebie i miał  lepsze  samopoczucie,  już  nie  czeka  na  kolejną  imprezę,nie czeka aż ktoś go poczęstuje. W drugiej fazie kluczowym słowem jest poszukiwanie wrażeń, człowiek zaczyna szukać okazji i towarzystwa, w którym będzie mógł zażywać narkotyki. Bierze coraz częściej. Coraz   częściej    dobre    samopoczucie na prywatkach  uzależnione  jest od wypalonej marihuany, aktywność i dobra zabawa na dyskotece – od zażytej amfetaminy. Na dobre też zaczyna się gra w zaprzeczanie, której częścią staje się podwójny styl życia  Jedna strona medalu, ta cicha i spokojna przeznaczona jest dla rodziców. Druga – swobodna i wyluzowana – dla kolegów. Nastolatek jest ostrożny, po co wzbudzać niepotrzebne podejrzenia, które mogą zakończyć dopiero co rozpoczętą zabawę.

 

ZWRÓĆ UWAGĘ NA:

  • pogorszenie się stopni w szkole
  • dużą liczbę nieobecnych godzin
  • spóźnienia do domu
  • kłopoty z utrzymaniem domowych obowiązków (nieporządek w pokoju, dziecko przestaje wypełniać swoje zadania w domu, zapomina 
  • uroczystościach rodzinnych i odmawia uczestniczenia w nich)
  • zmiany w aktywności (zmęczenie lub nagła aktywność)
  • nieuzasadnione zmiany nastroju
  • tajemnicze, krótkie telefony
  • nagłe wyjścia o dziwnych porach dnia
  • kaszel, zaczerwienione spojówki.

 

Faza III. Regularne zażywanie.

    Nawet nie wiadomo kiedy narkotyki stają się w życiu dla nastolatka niezbędnym dodatkiem do życia. Na zakup kolejnej ich porcji potrzebne są coraz większe fundusze. Kieszonkowe przestaje wystarczać i nierzadko z domu zaczynają ginąć różne drobiazgi. Wymówki są jednak starannie przemyślane, późne powroty często usprawiedliwione. Próbuje zapewnić wszystkich dookoła, również i siebie, że wszystko jest w porządku. Nie można dać się zmylić. Człowiek nie uzależniony po prostu nie bierze. Nawet raz w tygodniu. Nawet tylko dla przyjemności.

 

ZWRÓĆ UWAGĘ NA:

  • wahania nastroju, irytacje
  • brak apetytu (amfetamina) lub nagły jego przypływ, szczególnie apetyt na słodycze – marihuana
  • wychudzenie
  • coraz większe zaniedbanie w nauce
  • ucieczki z domu
  • coraz większe kłamstwa
  • posiadanie własnych pieniędzy mimo braku pracy
  • późne powroty lub też noce poza domem
  • podbieranie pieniędzy z portfela.

 

Faza IV. Zaawansowanie.

      W tej fazie bycie na „haju” staje się głównym celem życia. Stan odurzenia właściwie się nie kończy. Parę papierosów z marihuaną dziennie lub codzienna porcja amfetaminy. Zdarzają się infekcje dożylnie. Pojawia się „kompot”. Trudno przy takim zaangażowaniu w narkotyki i ich poszukiwaniu, utrzymywać dłużej  grę  w  pozory.  Pojawia się postawa: „Kogo to obchodzi? To moje życiei robię z nim co chcę”.

  Ponieważ organizm osoby uzależnionej przyzwyczaił się do codziennej porcji narkotyków, nastolatek potrzebuje coraz większej sumy pieniędzy na zakup narkotyków. Część osób zaczyna pośredniczyć w sprzedaży narkotyków zarabiając w ten sposób na własną porcję, inni próbują pozbywać się co cenniejszych przedmiotów w domu. W szkole – o ile jeszcze uczęszcza – nastolatek otrzymuje coraz więcej ocen niedostatecznych, ma coraz więcej nieusprawiedliwionych  nieobecności. W tej fazie młodzież często rezygnuje ze szkoły lub też jest z niej wyrzucana.Czwarta faza oznacza całkowity brak kontroli nad narkotykami i nad całym swoim życiem.

 

ZWRÓĆ UWAGĘ NA:

  • niemożność wywiązywania się z obowiązków
  • zanik zainteresowań
  • brak zasad i wartości
  • zmiany w wyglądzie (wyniszczenie)
  • codzienne branie narkotyków.

 

 

SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE

 

  • nowy styl ubierania się
  • brak zainteresowanie swoim wyglądem i nieprzestrzegania zasad higieny
  • gwałtowny spadek masy ciała
  • przewlekły katar, krwawienie z nosa, spowodowane zażywanie narkotyku przez nos
  • zaburzenia pamięci lub toku myślenia
  • przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło (źrenice mniejsze niż 3 mm mogą być oznaką zażywania opiatów – heroina, brown sugar, kompot; źrenice większe niż 6,5 mm mogą świadczyć o przyjmowaniu innych narkotyków)
  • bełkotliwa niewyraźna mowa
  • słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania – zapach marihuany – słodkawa woń palonych ziół
  • ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie
  • nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością, nadmierny apetyt lub brak apetytu
  • spadek zainteresowań ulubionymi zajęciami
  • pogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielami
  • izolowanie się od innych domowników, zamykanie pokoju, niechęć do rozmów
  • częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza
  • wypowiedzi zawierające pozytywne nastawienie do narkotyków
  • napady złości, agresja, bunt
  • nagła zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie
  • zainteresowanie książkami o narkotykach
  • niewytłumaczalne spóźnienia, późne powroty, noce poza domem, niemożność rozliczenia się z czasu
  • tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia
  • kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów
  • znajdowanie akcesoriów – przedmiotów, które towarzyszą braniu, np.:
    • małe torebki z białym proszkiem, rurki do wciągania proszku przez nos – mogą to być obudowy długopisów, fifki, słomki, itp. (amfetamina)
    • małe plastikowe torebki z suszonymi ziołami lub brązowymi kulkami czy bryłkami, ozdobne pudełeczka, pojemniki po kliszach filmowych, farbach lub lekarstwach (marihuana, haszysz)
    • różnego rodzaju fajki fifki, rurki z bambusa, szkła lub metalu zakończone siteczkami, różne typy bibułki, maszynki do skrętów (marihuana, haszysz)
    • strzykawki, igły
    • tabletki

 

    Jeżeli  na  kilka  z tych sygnałów odpowiedź brzmi TAK,  można   podejrzewać,  że w grę wchodzą narkotyki. Pewność można  zdobyć wtedy, gdy dziecko samo przyzna się do eksperymentów lub gdy pozytywnie wyjdzie test na obecność narkotyków w moczu. Właściwie wszystkie narkotyki oprócz LSD są poprzez test wykrywane w moczu.

   Jeżeli rodzic podejrzewa, że jego dziecko ma kontakt z narkotykami, powinien natychmiast skontaktować się ze specjalistą. Zadaniem rodziców  jest ustalenie granic i zasad, które muszą wprowadzić pewien ład do życia nastolatka. Zasady domowe i konsekwencje powinny być jasne i dokładne. Dziecko nie musi się na nie z ochotą zgadzać. To rodzic je ustala lub zmienia.

 

 

Adresy instytucji i organizacji, do których można się zwrócić o pomoc

(woj. Małopolskie)

 

  •  Klub Środowiskowy AD                            31-503 Kraków; ul. Strzelecka 9

 

  • Poradnia Profilaktyki i Terapii                    30-983 Kraków; ul. W. Katarzyny 3

          Uzależnień „Monar”                                    tel. (0-12) 422 55 99

 

  • Centrum Psychoedukacji  i Promocji           30-301 Kraków; ul. Zamkowa 16/10

          Zdrowia PSPP                                             tel. (0-12) 267 60 76

 

  • Poradnia Profilaktyczna PSPP                    31-143 Kraków; Basztowa 15

                                                                         tel. (0-12) 422 55 99

 

  • Ośrodek Rehabilitacyjni – Readaptacyjny      31-983 Kraków; ul. Nadbrzezie 25

          DOM GWAN „Monar”                                  tel. (0-12) 222 44 02

 

  • NZOZ Ośrodek Rehabilitacyjni                   31-983 Kraków; ul. Suchy Jar 4

         – Readaptacyjny „Monar”                             tel. (0-12) 645 09 67

 

  • Poradnia Profilaktyczno – Społeczna           31-552 Kraków; ul. Bobrowskiego10                                                                               tel. (0-12) 412 77 22

 

 

 

 

3. Depresja - jej rodzaje, objawy i skutki jakie wywołuje

 

         Określenie depresja – ma w naszym języku wiele znaczeń. Jako depresję rozumiemy zarówno przelotny nastrój smutku jak i dłużej trwającą reakcję na sytuację przykrą, stresującą lub niebezpieczną. Wreszcie jako depresję rozumiemy chorobę mającą określony czas trwania i wymagającą właściwego, najczęściej biologicznego leczenia.

        W grupie młodych ludzi depresja jest bardzo poważnym problemem, ma wpływ na każdy aspekt życia nastolatka. Często nie leczona, doprowadza do problemów w domu, w szkole, do nadużywania narkotyków i alkoholu. Powoduje wstręt do siebie, a nawet dochodzi do nieodwracalnych tragedii jak przemocy czy samobójstwa.

        Depresję u młodzieży można leczyć z sukcesem, o ile dopilnują tego rodzice, nauczyciele lub przyjaciele.

 

Kiedy rozpoznajemy depresję

Depresję (chorobę) możemy podzielić w zależności od nasilenia na:

  • łagodną, która jest często nie rozpoznawana, traktowana jest jako okres zmęczenia, znużenia lub zniechęcenia,
  • głęboką, która rozpoczyna się podobnymi jak wyżej objawami, lecz szybko przybierają one na sile i rozwijają się w obraz chorobowy wskazujący na ciężkie cierpienie. W tym nasileniu depresji dochodzić może do samookaleczeń i prób samobójczych,
  • osłupienie depresyjne – chory w tym czasie nie zdradza żadnej aktywności ruchowej, nie można z nim nawiązać kontaktu słownego, wymaga intensywnego leczenia szpitalnego.

  Powinniśmy pamiętać, że w czasie trwania depresji postacie jej przechodzić mogą jedna w drugą.

 

Objawy depresji u nastolatków

      Nastolatek w chwili kiedy dojrzewa jest w obliczu wielu nacisków. Rodzice, nauczyciele, a nawet koledzy wymagają od niego zbyt wiele. Wielu z nich również nie jest gotowa na samookreślenie się, a kiedy nacisk jest zbyt duży, nastolatek podejmuje decyzję o swojej niezależności, za wszelką cenę próbuje wyrwać się z rąk rodziców, opiekunów. Z tym zawsze będzie się wiązał gniew, smutek, ból, bunt, rozżalenie na cały świat. Wielu rodziców w takich chwilach nie rozpoznaje depresji tylko uznaje to za zwykłe fanaberie dojrzewającego nastolatka. Wielu kwituje to słowami – dojrzeje, przejdzie mu.

     Depresję w tym wieku nie łatwo jest rozpoznać bo młodzież pomimo depresji często wcale nie bywa smutna i nie wycofuje się z bycia z innymi.

 

Najbardziej znamienne objawy depresji:

  • drażliwość,
  • agresja,
  • wściekłość.

      Dopiero później przychodzi większa fala depresji i daje się wyraźnie zauważyć inne symptomy”:

  • smutek,
  • bezradność,
  • gniew,
  • wrogość,
  • płacz,
  • wycofanie się z życia przyjaciół, rodziny,
  • utrata dotychczasowych zainteresowań,
  • zmiany w odżywianiu się i spaniu,
  • niepokój,
  • poczucie winy,
  • brak entuzjazmu,
  • zmęczenie,
  • brak energii,
  • trudności z koncentracją,
  • myśli o śmierci lub samobójstwie.

   

       Należy też zwrócić uwagę: kiedy młody człowiek ciągle nęka się ze swoim problemem podkreślając, że jest gorszy od innych, bardzo wrażliwy na krytykę, nie umie przyjąć porażki, czuje się odrzucony. Jest to szczególny problem ponieważ młody człowiek będzie wycofywał się z życia, będzie unikał ludzi, szkoły, aż dochodzi do izolacji.

 

Depresje u nastolatków mogą prowadzić do:

 

  • problemów w szkole – trudności z koncentracją, niska frekwencja, frustracje spowodowane nauka, z dobrego ucznia zmienia się w złego,
  • ucieczki. Wielu nastolatków ucieka z domu lub próbuje. Taka sytuacja to zwykle sygnał – wołanie o pomoc,
  • odurzanie się. W tym przypadku może być alkohol, narkotyki, lekarstwa,
  • niska samoocena, identyfikowanie się z brzydotą, wstręt do siebie, poczucie niegodności,
  • anoreksja lub bulimia,
  • uzależnienie od Internetu, w ten sposób uciekają od swoich problemów, zwiększają swoją izolację,
  • samouszkodzenia: cięcia, podpalenia, inne samookaleczenia, takie postępowanie prawie zawsze jest związane z depresją,
  • lekkomyślne zachowanie: cierpiący na depresję nastolatkowi mogą brać udział w niebezpiecznych zabawach lub ponosić wysokie ryzyko zachowań: jazda poza kontrolą, picie dużej ilości alkoholu, branie dużych dawek narkotyków.

 

Jak pomóc osobie w depresji

   Niekiedy wystarczy poświęcić rozmówcy trochę czasu i w życzliwym skupieniu wysłuchać jego relacji. Rozmowa może dodać mu otuchy, tchnąć nadzieję w jego życie, choć na pewno jego problemów nie zlikwiduje. Ty masz być przede wszystkim dobrym słuchaczem, który koncentruje się na tym co mówi drugi człowiek. Tak samo ważne jest, aby nie oceniać, nie potępiać i nie krytykować naszego rozmówcy.

     Jeśli podejrzewasz, że młody człowiek cierpi na depresję od razu podejmij działanie. Depresja jest bardzo szkodliwa, gdy pozostanie bez leczenia, dlatego nie czekaj.

     Pamiętaj, objawy często mogą tylko się skryć i w późniejszym życiu wypłyną jako dużo większy problem.